Vinje kommune støttar høyringsuttala frå Utmarkskommunes sammenslutning (USS).
Vinje kommune vil særleg peike på at det framleis finns veglause bygder i Noreg, og at posttenester framleis må vere med i § 11 som offentleg oppgåve. Det same må gjelde straum, telekommunikasjon og andre naudsynte samfunnsoppgåver.
Vinje kommune er ein kommune med mykje landareal, og den med størst areal av kommunane med eigedom på Hardangervidda.Me meiner derfor at det er bra med ei revidering av lovverket, som moderniserer lova i forhold til nyare teknologi og problemstillingar, samt samlar fleire forskrifter i same lov. Forslag til ny lov er og oversiktleg og strukturert. Samstundes stiller me spørsmål til enkelte vurderingar, som me trur vil føra til meir unødig sakshandsaming slik det ligg føre. Me meiner det vert heilt feil om lokalbefolkninga med eigedom i utmark skal verta underlagt strengare reglar enn aktivitet knyta til f.eks. turisme. Det er ok at det i utgangspunktet er forbode med motorferdsle i utmark, men me meiner at personar med eigedom må koma inn under unntaka på lik linje med f.eks. transport til bemanna turisthytter, § 14. Lova bør ikkje nedprioritera dei som faktisk eig grunnen og bur i utmarkskommunane. I Vinje kommune det mange innbyggjarar som har hytter/ driftshytter i utmark, samt eigedom i Hardangervidda nasjonalpark. Slik forslaget ligg føre vert ny lov i nokre tilfelle strengare utanfor nasjonalparken, enn innanfor nasjonalparken, til dømes krav til rapportering av turar og sporing. Dette verkar ulogisk, og unødig strengt. Me stiller oss bak kravet om at det skal vera nyttetransport og at omfanget av transportaktivitetane skal rapporterast for å få fram statistikk.
I Vinje kommune har me saman med grunneigarane utforma kart som viser traseane som skal fylgjast slik at ein unngår tilfeldig køyring, og slik at oppsyn har handfaste trasear å forhalda seg til når dei gjennomfører kontroll. Slike kart fylgjer med alle gitte løyve og er lett tilgjengeleg via kommunen sine heimesider.
Me reagerer også kraftig på framlegg om innføring av gps sporing og geofencing, dette er neppe i tråd med gjeldande personvernreglar. Vår erfaring er at dei som ferdast i utmark respekterer gjeldande regelverk og ikkje køyrer meir enn det som er nødvendig. Det er Veldig sjeldan at nokon vert melde i vårt distrikt, unntaket er tilreisande som med spesialscooterar tek seg til rette. Ei ny og skjerpa lov vil ikkje fjerna dette problemet, her må politi og anna oppsyn gå hardare til verks!
Kommentar og spørsmål til paragrafar
§4: Me forutsett at det vert presisert i forskrift, eller rettleiar, kva som skal vera unntak sidan det finnes mange alternativ i dag som er laga for å kome fram i terrenget, og belastninga vil vera avhengig av underlaget.
§9: Me meiner ordlyden i avsnitt 1 og 2 skal endrast frå «Kommunen eller Statsforvaltaren kan i avgrensa områder midlertidig avgrensa eller forby ferdsel» til Avsnitt 1:«Kommunen kan, og Statsforvaltaren kan i samråd med kommunen, i avgrensa områder innføra restriksjonar for motorferdsel som elles er tillat etter kapittel 3 til 5, når det er nødvendig for reindrifta eller andre interesser som denne loven skal ivareta». Avsnitt 2: Kommunen kan, og Statsforvaltaren kan i samråd med kommunen, innføra restriksjonar for motorferdsel som elles er tillat etter kapittel 3 til 5 i spesielt sårbare områder
§13 C: Me meiner reinsdyr skal inkluderast, og ordlyden difor endrast til «for uthenting av felt hjortevilt, villsvin og bjørn.
§14: Me meiner det skal innførast eit andre ledd, eller bokstav, som tillèt personar med eigedom i utmark å utføra nyttetransport på vinterføre til eigen eigedom . Kommunen kan setja grense for minimum avstand til brøyta veg.
§17: Me meiner det er tilstrekkeleg at ordlyden er «for grunneigarar eller innehavar som har skriftleg avtale med grunneigar om hogstrett», sidan det ikkje er krav om at ein rettighet skal vera tinglyst for at den skal vera gyldig.
§18: Me ber om at det vert presisert kva som ligg i omgrepet «turvei». Vår tolking er at dette ikkje omfattar turstiar i utmark.
§32: Fiskekultivering er eit veldig vidt omgrep, og eit av dei viktigaste kultiveringstiltaka er effektivt fiske. Me meiner difor at garnfiske skal verta nemnt i ordlyden. «Kommunen kan gi tillatelse til motorferdsel som er nødvendig for å gjennomføre fiskekultiveringstiltak, herunder garnfiske».
§33: Me meiner at lova må ta høgde for at det ikkje er eigar sjølv som nyttar fritidsbustaden. Lova må ta høgde for leigetakar og andre i husstanden. Me meiner at desse må verta med i ordlyden. «Kommunen kan gi tillatelse til motorferdsel som er nødvendig for godstransport til fritidsbolig som søker eier, eller har leieforhold til. Dette gjelder bare transport med luftfartøy, transport på vassdrag og transport på snødekt mark»
§34: Å måtte søkja om løyve til motorferdsel for helikopter, på snødekt mark eller båt, i forbindelse med arbeid der det føreligg løyve etter plan og bygningsloven vil føra til mykje unødig ekstraarbeid. Dersom det føreligg vedtak etter plan og bygningslova vil det vera urimeleg at kommunen skal gjera ei ny vurdering angåande når/om tiltakshavar kan bygga, når dette kan vera avhengig av veldig mange eksterne faktorar. I verste fall fører ein slik ordning til meir bruk av «midlertidige» anleggsvegar. Dersom målet med paragrafen er at det ikkje skal utførast motorferdsel i enkelte tider av året kan dette løysast med å vedta kommunale retningslinjer som avgrensar ferdsel i sårbare periodar. Me meiner at om det er forsvarleg å byggje på staden er ei vurdering som bør gjerast når det vert gjeve byggjeløyve. Dersom konsekvensane knytt til transport gjer at kommunen ikkje vil gje motorferdselløyve så bør det heller ikkje gjevast byggjeløyve. Me ser at fri ferdsel etter byggjeløyve kan verta misbrukt, men dette kan løysast med å til dømes avgrensa motorferdsel unnateke søknadsplikt til 3 år.
§36: «Kommunen kan gi personer med varig funksjonsnedsettelse som gir vesentlig redusert bevegelsesevne tillatelse til motorferdsel på snødekt mark og islagt vassdrag» Me meiner denne paragrafen og må inkludere luftfartøy. Elles vil det føra til at personar med funksjonsnedsettelse får avgrensa tilgang til enkelte områder på sommarhalvåret. Det vil og føra til fleire unødige dispensasjonssøknadar, og kan føra til at personar veljer å heller tøya grensene etter §4, eller lagar ulovlege vegar.
§ 37 Me meiner som USS at 2. ledd av denne paragrafen må strykast:
Dersom det er nødvendig for å ivareta nasjonale eller viktige regionale interesser og hensyn, kan Kongen i forskrift midlertidig legge myndigheten til å gi dispensasjon etter denne paragrafen til statlig eller regionalt organ.
Dette leddet stettar ikkje mandatet til utvalet som har utarbeida ny motorferdselslov og er inngripande på det kommunale sjølvstyret.
38§: «Kommunen skal fastsette antal turer». Dette må endrast til «kommunen kan fastsette antal turer». Det vil vera vanskeleg å handheva fleirårsløyve der det må konkretiserast på førehand tal turar. Dersom det ikkje vert opna for nyttetransport etter føreslått §14, vil dei fleste med hytter i fjellet/utmarka vil truleg søkje etter §§ 33 til 36. Å krevje spesifisering av tal turar vil då tyde at dei må vurdere kor mange helger i løpet av ein sesong dei vil vera på hytta, og så må eventuelt kommunen sei om dei får lov eller ikkje. Dette kan virka inngripande for mange. Me finn det og provoserande at privat nyttetransport er strengt regulert, medan transport til turisthytter er uregulert. Her i kommunen er det praktisert at løyvet vert gjeve på vilkår at dei kan synleggjera at transporten er i tråd med argumentasjonen i søknaden ved kontroll. Vert nokon då stoppa til dømes utan slede, eller utan bagasje/utstyr på veg til hytta så har dei køyrd i strid med løyvet. Grunnlaget og framkomstmiddelet vil då vera avgjerande om det vert satt avgrensing på tal turar eller ikkje. Dette er ei ordning som har fungert bra for oss. Og det må vera tilstrekkeleg at rapport over antal og tidspunkt for utførte turar vert innlevert etter slutten av sesongen. Me meiner og at siste avsnitt et i strid med føremålet med lovforslaget, om lokalt sjølvstyre. Dette grunna tradisjon, og utøving av motorferdsel er særs varierande rundt i landet, og ha felles krav gjeve i forskrift vil ta vekk noko av det lokale sjølvstyret.
§43: Kommunen meiner bokstav A og skal inkluderast i andre avsnitt «Arealer etter første avsnitt bokstav a til f kan ikkje legges i foreslåtte verne…». Me meiner og at dei nasjonale villreinområde skal delast i to klassar: A områder villreinen faktisk brukar, og B områder villrein kan koma til å bruka der tiltak/planar etter fyrste avsnitt kan tillatast.
§ 49: Kommunen meiner siste avsnitt skal strykast, og at det ikkje er i tråd med personopplysningslova. Under punkt 31.3.2.2 er det lista fleire punkt der sporingsteknologi vert nytta. Der vert fiskebåtar, og dyr nytta som eksempel. Me ser ikkje korleis dette er samanliknbart med privatpersonar som har fått løyve til motorferdsel. Det er båten som vert spora, ikkje personane på båten. På mange fiskebåtar varierer mannskapet, og aktiviteten på båten er framleis «privat», medan sporing av ein snøskuter som vert ført av ein privatperson som har fått løyve kan berre visa kva den enkelte personen gjer på det tidspunktet. Dette vil heller ikkje påverka dei personane som faktisk køyrer ulovleg, då det er lite truleg at dei vil skru på sporaren før dei reiser på tur.
§53: Me meiner den føreslåtte strafferamma er i overkant, sett opp mot straff i samfunnet elles. Dersom noko utfører grov overtredelse av motorferdselslova er det meir logisk å straffe etter naturmangfaldlova, då det er naturen og naturmangfaldet som er påført skaden. Plan og bygningslova eller forskrift Me ser ikkje den store gevinsten med å knyte all motorferdsel og arealbruk opp til plan og bygningslova. Områder som vil få ein særskild betydning, til dømes løyper, landingsplassar, øvingsområde er positivt å regulera via pbl. Medan for enkelte utmarkskommunar er veldig mykje av arealet «berre utmark», og for at innbyggjarane skal føla seg likestilt med kvarandre er det difor ønskeleg at dei same reglane gjeld i heile kommunen. Med mindre det føreligg nokon særskilte grunnar, trur me det er betre å setta generelle reglar i forskrift, til dømes flyforbod i enkelte periodar, motorstørrelse på vassdrag, skutersesong. Å regulere alt i plan vil og føre til meir sakshandsaming for mindre kommunar, som ofte allereie har liten bemanning på planavdelinga.
«Long-line»c
Det er uheldig om flyging med «long-line» vert søknadspliktig. Slik me ser det vil dette og vera i strid med føremålet med forslaget om å ikkje føre til vesentlege administrative konsekvensar. I realiteten vil om lag all flyging med long-line vera knytt til flyging etter kapittel 3 eller 5, sidan det alltid vil vera eit føremål med flyginga, og aldri persontransport (det vert svært sjeldan akseptert at privatpersonar sitt på i helikopteret). Underhengande last er den mest effektive transportmetoden, noko som vil minske belastninga på miljøet, og økonomiske kostnadar for vedkomande. Det er og ofte knytt til større oppdrag, som vil føra til søknadar der det vert søkt om eit tal turar på ein heilt anna skala enn resten av søknadane etter kapittel 5. Dette vil gjera det vanskelegare å vurdera om det talet er reelt eller ikkje. Gjere dette søknadspliktig vil og føre til større mørketal i tal turar gjeve samanlikna med brukt, sidan det truleg vil verta søkt om «nokon turar ekstra» for å vera sikker. Det naudsynte tal turar vil og variere ut ifrå utforminga på lasten, samt værforholda.
Postombringing;
Me støttar uttalen frå USS om at det må takast høgde for at det framleis er behov for motorferdsel i utmark og vassdrag for postombringing. Dette er nemt i punkt 19.5.2 der det er konkludert med at dette ikkje skal vidareførast grunna manglande behov. Konsekvensar for ei unødig streng motorferdselslov. Me fryktar at dersom ei ny motorferdselslov vert for streng kan dette føra til at enkelte grunneigarar nektar all motortransport over sin grunneigedom i protest. Dette vil føra til at andre kan få sperra tilgang til eigedomen sin. Størrelse på høyringsnotatet Ikkje alle har lika mykje erfaring med å lese lovtekstar og heimlar. Når eit lovforslag for ei så omfattande lov vert lagt ut på offentleg høyring så meiner me at det og hadde vert gunstig med eit samandrag som omhandlar korleis dette faktisk vil påverka kvardagen til folk, til dømes med ei oppsummering om kva som har vert lov/ikkje lov tidlegare, i forhold til forslaget. Eit høyringsnotat på 428 sider vert for omfattande for mange og setja seg inn i.